Çelik sac, beton ve donatı kombinasyonu ile oluşturulan kompozit döşemeler geleneksel döşemelere göre birçok yapısal ve ekonomik avantajlara sahiptir. Genellikle çelik döşeme kirişleri üzerine mesnetlenen profillenmiş çelik sac, inşaat sürecinde işçiler ve malzeme için platform, ıslak beton için kalıp görevlerini üstlenir. Daha sonra beton sertleşip yeterli dayanımı kazandığında eğilmenin çekme bileşeninin tamamını veya bir kısmını taşır. Kompozit döşemeyi oluşturan diğer eleman olan beton ise, eğilmenin basınç bileşenini ve kayma kuvvetlerini taşır, ilave olarak yangın dayanımı ve ses izolasyonu sağlar. Beton ve çelik arasındaki kompozit etkiyi oluşturmak için, beton ve çelik sac arasındaki yüzeyde oluşacak yatay kayma kuvvetlerini karşılayabilecek şekilde profillenmiş çelik sacın yüzeyi ve enkesit şekli biçimlendirilir. Kompozit döşemelerde çok çeşitli profillenmiş çelik sac enkesit tipleri kullanılmaktadır.
Tipik kompozit döşemeKompozit döşeme sistemleri ilk olarak 1930’ların sonlarına doğru kullanılmaya başlanmış, fakat 1980’lerden sonra çeşitli çelik sac tiplerinin kontrollu olarak üretilmesiyle kompozit döşemelerin kullanımı artmıştır. Günümüzde, kompozit döşemeler değişik uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Yönetim binaları ve ofisler için geniş hacimler sağlayan kompozit döşemeyi büyük açıklıklı çelik yapılar modern inşaatlarda tercih edilmektedir. Binaların yenilenmesi planlandığında genellikle mevcut temelin yük taşıma kapasitesi aşılabilmektedir. Geleneksel betonarme döşeme yerine kompozit döşeme kullanılmasıyla yapı ağırlığında 1KN/m2 ye kadar azalma sağlanabildiğinden, yeni binalarda olduğu kadar eski binaların yenilenmelerinde kompozit döşeme kullanımı ekonomik olmaktadır. Yangın dayanımı ve ısı izolasyonu gibi özelliklerinden dolayı okul, ev ve hastane inşaatlarında da kompozit döşemeler tercih edilmektedirler. Büyük açıklıklarda büyük dayanım kapasitesi elde edilebilmesi ile yapım hızı ve kolaylığı, otoparklarda da kompozit döşemelerin kullanımını yaygınlaştırmıştır.
Avantajları Bakımından Kompozit Döşemeler
Kompozit döşemelerde kullanılan profillenmiş çelik sacın sağladığı avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- inşaat sırasında beton dökümünden önce yapım süresini hızlandıran, emniyetli bir platform oluşturur. Genellikle geçici ara desteğe gerek olmaksızın, beton için kalıcı kalıp görevi görür. Betonlamadan sonra döşeme alt yüzü temiz kalır ve istenirse çelik sac alt yüzü boyanarak estetik bir görüntü elde edilebilir.
- Profillenmiş çelik sac enkesifi, pozitif moment için genellikle yeterli olan donatı görevi görür. Kompozit etki üretim sırasında çelik sac yüzeyinin şekillendirilmesi ile sağlanan mekanik kenetlenme veya sacın enkesit şekli ile elde edildiğinden, sadece rötre ve sıcaklık değişimlerine dayanım veya iç mesnetlerde sürekliliği sağlamak ve çatlak kontrolu için döşemede ilave donatı gereksinimi olabilir.
- Kullanılan profillenmiş çelik sac daha fazla yük taşıdığından, kompozit döşeme kalınlığı, betonarme döşeme kalınlığından daha azdır. Çelik sacın az olan yüksekliği, sac tipiyle değişebilen 40 litre/m2 ye kadar beton ekonomisi sağlar. Döşemenin kendi ağırlığındaki bu azalma, yapı ve temeller tarafından taşınan ölü yükte 1.0 kN/ m2 civarında azalmaya sebep olur.
- Çelik sacın oldukça kolay taşınması ve depolanması, ağırlığının az olması ve yüksek rijitliği önemli özellikleridir.
- Çelik saclar fabrikada kontrol altında üretildiğinden güvenlik katsayısı küçüktür.
- İletişim ve bilgisayar teknolojilerindeki son gelişmeler ve değişiklikler, binalardaki tesisatta çok hızlı bir değişim yapabilmenin önemini göstermektedir. Kompozit döşemeler yeni koşullara kolaylıkla uygun hale getirilebilirler. Örneğin, binaların kullanımı sırasında iki kat arasında kolaylıkla merdiveeçişi sağlanabilir. Tesisatın gizlenmesi için, kiriş başlığı ve oluklar arasında kalan aralık genellikle yeterli olabilmektedir.
- Çelik kirişe mesnetlenen çelik sac istendiğinde rijit ve güvenilir yanal bağlantı elemanı görevi görür.
